Over schoontijd en bosbaden
In onze Belgische bossen geldt er over het algemeen van 1 april tot en met 30 juni een zogenaamde "schoontijd". Dit is een periode waarin er geen lawaai mag worden gemaakt en er geen werkzaamheden mogen worden uitgevoerd die storend kunnen zijn voor de dieren die er leven. De schoontijd is ontstaan vanuit het Bosdecreet dat in 1990 werd ingevoerd. Dit decreet beoogt een duurzaam bosbeleid en beheer waarin onder andere ontbossing wordt tegen gegaan, door de mens aangetaste bossen opnieuw worden opgewaardeerd, maar ook herstel en behoud van het natuurlijke milieu waardoor bosecosystemen kunnen blijven bestaan en verder ontwikkelen. Het decreet legt bijgevolg ook vast dat er tijdens het broedseizoen geen activiteiten mogen plaatsvinden die de dieren en planten in de bossen kunnen storen, wat heeft geleid tot de instelling van de schoontijd.
Tijdens het broedseizoen zijn immers veel vogels, maar ook zoogdieren zoals reeën en hazen extra kwetsbaar voor verstoring door menselijke activiteiten. Ook planten en bomen en hun kersverse nakomelingen zijn in deze periode nog zeer fragiel. De schoontijd is bedoeld om deze regeneratie van het bos zo rustig mogelijk te laten verlopen zodat het ecosysteem kan ontwikkelen en de biodiversiteit gewaarborgd blijft. Tijdens deze periode zijn er specifieke regels van kracht die het gebruik van motorvoertuigen, machines en ander materieel in de bossen verbieden. Zo mogen er bijvoorbeeld geen kettingzagen, bosmaaiers of andere luide toestellen worden gebruikt en mogen er geen nieuwe wandel-, fiets- of ruiterpaden worden aangelegd of hersteld. Ook nieuwe houtoogst is in deze periode verboden. Het naleven van deze regels is belangrijk voor het behoud van de biodiversiteit in de bossen en wordt dus streng opgevolgd door onze boswachters en natuurinspecteurs en beboet indien niet nageleefd.
Deze rustige periode in het bos is tegelijkertijd misschien wel de mooiste en meest levendige. Het bos voelt en ruikt naar leven dat ontwaakt. Bosanemonen, boshyacinten, speenkruid en andere kruidachtigen vormen prachtige kleurrijke tapijten onder de eerste lentezon. Vogels fluiten dolenthousiast in hun zoektocht naar een partner. Hommelkoninginnen ontwaken uit hun winterslaap en vliegen laag bij de grond op zoek naar een nieuwe nestplaats. En ook de bomen worden wakker en transformeren elke dag tot ze opnieuw in hun volle ornaat het kronendak sluiten. Het ideale moment dus om onze bossen vol leven in alle rust te beleven. Misschien kan het een goed moment zijn om eens te gaan bosbaden. Deze Japanse therapie, ook wel bekend als Shinrin Yoku, omvat het ontspannen, doorleven en genieten van de natuur. Tijdens een bosbad loop je op een rustige manier door het bos, waarbij je de natuur en al haar geluiden, kleuren en energieën op een bewuste manier probeert te ervaren met al je zintuigen. Het is bewezen dat bosbaden stress vermindert, het immuunsysteem versterkt en het gevoel van welzijn bevordert. Daarnaast leert het je de natuur terug meer te waarderen en respecteren, iets wat volgens mij hoogstnoodzakelijk is in de huidige tijden van klimaatproblematiek en antropocentrisme, waarin we natuur vaak vergeten, verwaarlozen of zelfs vernietigen. Het is echter deze natuur die al miljoenen jaren succesvol en met respect voor haar omgeving weet te overleven en adapteren en waarvan we als mens dus nog heel veel kunnen leren.
Schoenen aan en naar buiten dus, in één van de bossen in jouw buurt. Maar wel met respect voor àl het leven.
